A……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..47
نمودار 4-2- فراواني سرطان هاي Intestinal (17 نفر) و diffuse (11 نفر) در مبتلايان به هليکوباکتر پيلوريدر
جمعيت B…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48
نمودار4-3: فراواني افراد الکلي و غير الکلي در گروه بيمار و شاهد در جمعيت A……………………………………………………49
نمودار 4-4: فراواني افراد الکلي و غير الکلي در گروه بيمار و شاهد در جمعيتB ………………………………………………….49
نمودار 4-5: فراواني ازدواج فاميلي و غير فاميلي والدين در گروه بيمار و شاهد جمعيت A……………………………………50
نمودار 4-6: فراواني ازدواج فاميلي و غير فاميلي والدين در گروه بيمار و شاهد جمعيت B…………………………………..50
چکيده
مقدمه: سرطان معده شايع ترين سرطان در کشورهاي آسيايي محسوب ميشود و در ايران نيز به عنوان شايع ترين و اولين علت مرگ و مير به دليل سرطان در ميان مردان و دومين علت مرگ و مير در ميان زنان است. يکي از عواملي که با سرطان معده ارتباط دارد، تغيير در ترکيب موکوس معده است که سطح اپيتليال معده را پوشانده است. هدف: يکي از فراوان ترين پروتئين‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي موجود در موکوس معده گاستروکين 1 است که توسط ژن GKN1 در انسان کد ميشود. اين پروتئين در عملکرد طبيعي معده مثل تمايز طبيعي سلولهاي اپيتليال معده، يکپارچگي مخاط و ترميم سلولهاي اپيتليال معده پس از آسيب نقش مهمي ايفا مي کند. بيان ژن GKN1 در سرطان معده کاهش مي يابد و از اين ژن به عنوان ژن سرکوب کننده تومور در معده نام برده مي شود.
مواد و روش ها: با توجه به نقش مهم گاستروکين 1 در اپي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تليوم معده و کاهش بيان ژن GKN1 در سرطان معده و نقش تنظيمي پروموتر در بيان ژن ها، در اين مطالعه 52 بيمار مبتلا به سرطان معده و 52 فرد سالم انتخاب شده و پلي مورفيسم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي تک نوکلئوتيدي قرار گرفته در ناحيه پروموتري ژن GKN1 با استفاده از توالي يابي و تکنيک Tetra-primer ARMS PCR بررسي گرديد.
نتيجه گيري: نتايج نشان داد که پليمورفيسم تک نوکلئوتيدي rs 4575760 با خطر ابتلا به سرطان معده ارتباط دارد (032/0=P , 1=df ,9/0-1/0 =%95CI ,42/0=OR). اما پلي مورفيسم تک نوکلئوتيدي rs 4072127 با خطر ابتلا به سرطان معده ارتباط ندارد ( 13/0 =P , 1 =df , 52/4 – 8/0=%95CI , 919/1 =OR).
کلمات کليدي: سرطان معده، ژن GKN1، پروموتر، پليمورفيسم تک نوکلئوتيدي، Tetra-primer ARMS- PCR.
فصل اول
کليات
1-1- اپيدميولوژي سرطان معده
سرطان معده چهارمين سرطان شايع در جهان است (1 و 2) و به عنوان اولين علت مرگ و مير به دليل سرطان در مردان و دومين علت مرگ و مير در زنان شناخته شده است. با توجه به برآوردهاي جهاني? ساليانه بيش از 930000 نفر به اين بيماري مبتلا مي‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و حداقل 700000 نفر جان خود را از دست مي‌دهند (3).
شيوع اين سرطان در کشورهاي مختلف تنوع گسترده‌اي دارد به طوري که کشورهاي ژاپن? کره? چين? شيلي? کاستاريکا و برزيل با ميزان شيوع بيش از 20 نفر به ازاي هر 100 هزار نفر نواحي پرخطر? بيشترين شيوع سرطان معده را دارند (3). نواحي با خطر متوسط کشورهايي هستند که بين 20-10 نفر مبتلا در هر 100 هزار نفر دارند که شامل کشورهاي ايتاليا? انگلستان? آلمان? هلند و ترکيه ميشود (3) و در نهايت، نواحي با خطر کم کشورهايي هستند که کمتر از 10 نفر مبتلا در هر 100 هزار نفر را دارند و آمريکا? کانادا? سوئد? دانمارک? مصر? هند و استراليا را شامل ميشود (3).
بر اساس مطالعات انجام گرفته، بروز سرطان در ايران 1/49 نفر در مردان و 9/25 نفر در زنان در هر 100 هزار نفر گزارش شده است;بنابراين ايران جزء کشورهاي پرخطر محسوب ميشود (3). اگرچه شيوع جهاني سرطان معده در سال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي اخير به طور چشمگيري کاهش يافته است? اما شايع ترين سرطان در ايران به ويژه در شمال و شمال غرب ايران شناخته شده است (3 و 4).
ميزان بروز اين سرطان حتي در نواحي مختلف ايران نيز متفاوت است? در اردبيل بالاترين ميزان شيوع سرطان معده را دارد و بعد از آن شهرهاي سمنان، گلستان، شرق آذربايجان و تهران به ترتيب داراي بالاترين آمار ابتلا به سرطان معده در مردان و زنان در ايران هستند، در حالي که کمترين شيوع در کرمان (2/10 براي مردان و 1/5 براي زنان) گزارش شده است (3 و 4).
1-2- معده
دستگاه گوارش وظيفه هضم، جذب غذا و مواد مورد نياز بدن و تبديل آن به انرژي را بر عهده دارد. معده قسمتي از لوله گوارش است که بين روده کوچک و مري قرار دارد و وظيفه اصلي آن هضم غذا است. غذا پس از ورود به معده چند ساعت توقف کرده و در اين مدت دچار هضم شيميايي و فيزيکي ميشود (5). معده از نظر آناتومي به چهار قسمت تقسيم ميشود: کارديا، فوندوس يا طاق معده، تنه (بدنه) و پيلور (شکل 1-1). هر يک از اين بخش ها، سلول ها و عملکرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي مختلف دارند (6). ابتدا و انتهاي معده با دو دريچه محدود شده است، دريچه‌اي که مري را به معده وصل ميکند، کارديا، و دريچه اي که معده را به روده کوچک متصل ميکند، پيلور ناميده ميشود (5).
شکل1-1: قسمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي مختلف معده (5)
1-2-1- کارديا
کارديا يک نوار حلقوي باريک به عرض 3-5/1 سانتي متر و در محل اتصال مري به معده است. مخاط اين ناحيه داراي غدد لوله اي ساده و شاخه دار است. قسمت انتهاي اين غدد اغلب چين خورده است و مجراي بزرگي دارد. اکثر سلول ها در اين ناحيه ليزوزوم و موکوس ترشح مي‌‌‌‌‌‌‌‌کنند و تعداد کمي نيز توليد کننده اسيد مي‌‌‌‌‌‌‌‌باشند (7).
1-2-2- طاق و تنه
فوندس (طاق) و تنه معده پر از غدد لوله اي معدي است که 7-3 غده لوله اي شاخه دار به داخل آن ها باز مي‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. پراکندگي سلولهاي اپيتليال در غدد معدي يکنواخت نيست. گردن اين غدد از سلولهاي بنيادي ، سلولهاي موکوسي و جداري تشکيل شده است (7).
1-2-3- پيلور
پيلور داراي حفره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي معدي عميقي است که غدد لوله اي شاخه دار به داخل آن ها باز مي‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. در مقايسه با غدد موجود در ناحيه کارديا، غدد پيلوري داراي حفره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي عميق تر و بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي ترشحي پيچيده کوتاه تري مي‌باشد. اين غدد، موکوس و همچنين مقادير قابل توجهي از آنزيم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي ليزوزومي ترشح مي کنند. سلولهاي G که گاسترين، ترشح مي‌‌‌‌‌‌‌‌کنند در بين سلولهاي موکوسي غدد پيلوري قرار مي‌‌‌‌‌‌‌‌گيرند. گاسترين، ترشح اسيد توسط سلولهاي جداري را تحريک ميکند و رشد سلولهاي زير مخاط معده را تحريک ميکند (7).
1-3- سلولهاي موجود در غدد معده